ข้อกระดูกเสื่อมกับกระดูกพรุน ต่างกันอย่างไร? เข้าใจง่ายใน 5 นาที
หลายคนสับสนระหว่างอาการ “ข้อกระดูกเสื่อม” กับ “กระดูกพรุน” เพราะทั้งสองโรคนี้มักเกี่ยวข้องกับระบบกระดูกและพบได้บ่อยในผู้สูงอายุ แต่จริง ๆ แล้วทั้งสองโรคมีความแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง ทั้งในแง่สาเหตุ อาการ และแนวทางการรักษา
บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจง่าย ๆ ภายใน 5 นาทีว่า ข้อกระดูกเสื่อมกับกระดูกพรุน ต่างกันอย่างไร? และคุณควรดูแลตัวเองอย่างไรเพื่อป้องกันไม่ให้กระดูกเสื่อมหรือพรุนก่อนวัย
✅ ข้อกระดูกเสื่อม (Osteoarthritis) คืออะไร?
ข้อกระดูกเสื่อม คือ ภาวะที่ผิวข้อหรือกระดูกอ่อนบริเวณข้อต่อถูกทำลาย ทำให้เกิดการเสียดสีระหว่างกระดูก ส่งผลให้ปวด บวม ขัดขยับลำบาก พบได้บ่อยในข้อเข่า ข้อสะโพก และกระดูกสันหลัง
สาเหตุของข้อกระดูกเสื่อม
อายุที่มากขึ้น (พบมากในผู้สูงอายุ)
น้ำหนักตัวเกิน ทำให้ข้อรับน้ำหนักมากเกินไป
ใช้งานข้อซ้ำ ๆ เช่น เดิน นั่งยอง ๆ หรือยกของหนัก
เคยได้รับบาดเจ็บบริเวณข้อ
อาการของข้อกระดูกเสื่อม
ปวดข้อ โดยเฉพาะเวลาขยับ
มีเสียง “ดังกรอบแกรบ” ในข้อ
ข้อฝืด ขัด เวลาขยับ
เดินไม่สะดวก หรือมีการโก่งงอของข้อต่อ
✅ กระดูกพรุน (Osteoporosis) คืออะไร?
กระดูกพรุน คือ ภาวะที่มวลกระดูกลดลง โครงสร้างกระดูกบางลงและเปราะหักง่าย ทั้งที่ไม่ได้มีอุบัติเหตุรุนแรง
สาเหตุของกระดูกพรุน
ฮอร์โมนเพศลดลง (โดยเฉพาะในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน)
ขาดแคลเซียมและวิตามินดี
อายุที่มากขึ้น
ไม่ค่อยออกกำลังกาย
พฤติกรรมเสี่ยง เช่น สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์
อาการของกระดูกพรุน
ไม่มีอาการในระยะแรก
กระดูกหักง่าย แม้แค่หกล้มเล็กน้อย
หลังค่อม ตัวเตี้ยลงเมื่ออายุมากขึ้น
ปวดหลังเรื้อรัง จากกระดูกสันหลังยุบตัว
📊 ตารางเปรียบเทียบ ข้อกระดูกเสื่อม vs กระดูกพรุน
รายละเอียด | ข้อกระดูกเสื่อม | กระดูกพรุน |
---|---|---|
ส่วนที่เสียหาย | ผิวข้อ / กระดูกอ่อน | เนื้อกระดูกภายใน |
สาเหตุหลัก | ใช้งานข้อซ้ำ / อายุ / อ้วน | ฮอร์โมนลด / ขาดแคลเซียม / อายุ |
อาการ | ปวดข้อ ฝืด ขัด เดินลำบาก | กระดูกหักง่าย หลังค่อม |
กลุ่มเสี่ยง | ผู้สูงอายุ / น้ำหนักเกิน | ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน |
แนวทางรักษา | กายภาพ / ยา / ผ่าตัดเปลี่ยนข้อ | เสริมแคลเซียม / ออกกำลังกาย / ยาชะลอการสูญเสียมวลกระดูก |
💡 วิธีป้องกันข้อกระดูกเสื่อมและกระดูกพรุน
ควบคุมน้ำหนัก ลดแรงกดบนข้อ
ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เช่น เดินเร็ว ว่ายน้ำ
รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูง เช่น นม ผักใบเขียว ปลาตัวเล็ก
เสริมวิตามินดี ด้วยการโดนแดดอ่อน ๆ ตอนเช้า
หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง เช่น สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์
ตรวจสุขภาพกระดูกเป็นประจำ โดยเฉพาะเมื่ออายุ 50 ปีขึ้นไป
📌 สรุป
ข้อกระดูกเสื่อม คือโรคของข้อต่อที่เสื่อมจากการใช้งาน ส่วน กระดูกพรุน คือโรคที่เนื้อกระดูกบางลง เปราะและหักง่าย ทั้งสองโรคมีความแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง แต่ส่งผลเสียต่อการเคลื่อนไหวและคุณภาพชีวิตได้เหมือนกัน
ใครที่เริ่มมีอาการปวดข้อ เดินลำบาก หรือกังวลเรื่องกระดูกหักง่าย ควรรีบปรึกษาแพทย์กระดูก เพื่อวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างเหมาะสมแต่เนิ่น ๆ
แนะนำคลินิกรักษาข้อเข่าเทียม www.kankaveeortho.com